50 jaar WVS
van werkvoorziening naar sociaal ontwikkelbedrijf
De laatste 50 jaar is er op politiek en maatschappelijk gebied veel veranderd in Nederland. We zijn anders gaan denken over gelijke kansen voor mensen met een beperking, het sociale zekerheidstelsel ging op de schop en overheidstaken werden overgeheveld naar gemeenten… Om maar iets te noemen. Ook bij WVS stond de verandertrein niet stil.
Toen onze spreekwoordelijke stoomlocomotief bij het eerste station vertrok, heette WVS nog het Werkvoorzieningsschap West Noord-Brabant. Maar medewerkers voorzien van werk was zeker niet het enige wat we deden. Je kunt het je nu misschien niet meer voorstellen, maar in onze prille beginjaren was er ook veel aandacht voor zogeheten vormingsactiviteiten. Zo gaven we kooklessen en kregen medewerkers lichamelijke opvoeding. Toen er later een meer bedrijfsmatige aanpak kwam, lag de focus steeds meer op werknemers- en vakvaardigheden.
Ook op organisatorisch vlak gebeurde er veel: nieuwe en betere panden werden in gebruik genomen, processen werden efficiënter ingericht en de lat voor productieaantallen werd hoger gelegd.
De laatste jaren raast de WVS-trein goed door. Na de komst van de Participatiewet in 2015 wijzigde onze koers. We gingen van werkvoorziening naar leerwerkbedrijf, om vervolgens met volle kracht vooruit af te stomen op een nieuwe bestemming als sociaal ontwikkelbedrijf. Samen met onze ketenpartners ISD Brabantse Wal en Werkplein stropen we nu onze mouwen op om zoveel mogelijk werkzoekenden te helpen in hun ontwikkeling naar een passende baan.
Natuurlijk gebeurde er nog veel meer in die 50 jaar WVS. De belangrijkste gebeurtenissen op weg naar deze magische mijlpaal hebben we voor je in een tijdlijn gezet. Uiteraard zou een jaarverslag geen jaarverslag zijn zonder de nodige sociale en financiële resultaten, dus die hebben we ook weer verzameld. Maar reis je eerst met ons mee?
Tijdlijn
Ontwikkeling door de jaren heen
Vóór WOII
Al ver voor de Tweede Wereldoorlog, in de 19e eeuw, ontstaan er in Nederland initiatieven door particulieren, kerken en gemeenten, vaak in de vorm van werkplaatsen. Deze zijn meestal kleinschalig en verschaffen eenvoudige handenarbeid aan werklozen en gehandicapten.
Na WOII
Door de werkloosheid in de jaren 30, de oorlog en de terugkeer van mensen na de oorlog met een lichamelijke of geestelijke handicap, komt er meer aandacht voor de gelijkheid van mensen en het opbouwen van een systeem van sociale zekerheid. De maatschappelijke en politieke opvatting is dat iedere persoon hetzelfde recht op arbeid heeft als ieder ander lid van de samenleving. En dat als er geen passend werk op de reguliere arbeidsmarkt is, de overheid moet zorgen voor bemiddeling via sociale werkplaatsen.
1 augustus 1947
Om de zwakke positie van gehandicapten op de arbeidsmarkt te verbeteren, treedt de Wet Plaatsing Mindervalide Arbeidskrachten (WPMV) in werking. Werkgevers met meer dan 20 werknemers zijn nu verplicht om 2 procent mindervaliden in dienst te nemen. Als bedrijven deze verplichting niet nakomen, heeft dat geen gevolgen. Daarom, en omdat niet is vastgelegd wat er onder mindervaliden wordt verstaan, zal later blijken dat de WPMV niet goed werkt.
1 januari 1950
Omdat de praktijk uitwijst dat veel mensen met een handicap niet in het reguliere bedrijfsleven kunnen worden opgenomen, ontstaat de GSW-regeling. Dit staat voor: Gemeentelijke Sociale Werkvoorzieningsregeling voor handarbeiders. Werknemers komen in dienst van gemeenten en gaan op werkplekken in de buitenlucht aan de slag. Later worden er meer werkplaatsen gecreëerd met aangepaste werkzaamheden. Hierdoor neemt het aantal gehandicapte werknemers flink toe.
1 januari 1969
Met de toename van het aantal werknemers in de GSW-regeling, neemt ook het besef toe dat het tijd is voor een landelijke rijksregeling. Daarom gaat op 1 januari 1969 de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) van kracht. Gemeenten zijn nu verplicht om aangepast werk te bieden aan mensen die wel tot werk in staat zijn, maar vanwege een beperking (nog) niet in een normaal dienstverband bij een regulier bedrijf kunnen werken. Dit aangepaste werk is zoveel mogelijk gericht zijn op behoud, herstel of bevordering van arbeidsgeschiktheid.
De nieuwe wet zorgt voor een explosieve groei van het aantal werknemers in de sociale werkvoorziening. Doordat hierdoor de kosten sterk stijgen, worden in de loop van de tijd verschillende wetswijzigingen doorgevoerd.
1969-1973
Na de komst van de Wsw in 1969 onderzoeken gemeentebestuurders van de West-Brabantse gemeenten de mogelijkheden om een gezamenlijke sociale werkvoorziening op te richten, zonder het gewenste resultaat. In 1971 wordt een nieuwe poging gedaan. Dit resulteert uiteindelijk op 28 april 1973 in een gemeenschappelijke regeling voor 24 gemeenten uit West-Brabant. De gemeenschappelijke regeling heet: Werkvoorzieningsschap West Noord-Brabant.
1 januari 1974
WVS opent haar deuren! Begin 1974 telt WVS - dat dan nog het Werkvoorzieningsschap heet en in de volksmond al snel 't Schap zal worden genoemd - zo’n 1.100 medewerkers, verspreid over zes vestigingen:
- De werkplaats aan de Ravelstraat in Bergen op Zoom
- De werkplaats aan de Kroevenlaan in Roosendaal
- De werkplaats aan de Zwaanhoefstraat in Roosendaal
- De werkplaats aan de Expeditieweg in Rucphen
- Het damesatelier aan de Vrouwenhoflaan in Roosendaal (dat 2 jaar later verhuist naar nieuwbouw naast de werkplaats in de Kroevenlaan)
- Het damesatelier Doornbos aan de Spoorlaan in Etten-Leur (dat 2 jaar later verhuist naar Mon Plaisir)
De stafafdelingen van de verschillende werkplaatsen worden, samen met directie en bestuurssecretariaat, eind 1974 verenigd in het nieuwe hoofdkantoor aan de Stationsstraat 40 in Roosendaal.
Jaren 70 en 80
In de beginjaren richt WVS zich vooral op het bieden van aangepast werk en het aanleren van basis- en levensvaardigheden. Dit noemen we vormingsactiviteiten. Zo geven we les in bijvoorbeeld lichamelijke opvoeding, zwemmen, koken, taal en rekenen, handwerk en maatschappelijke vorming.
December 1988
We openen het bedrijfspand aan de Bosstraat 48 in Roosendaal. De werkzaamheden van het damesatelier aan de Kroevenlaan en van de werkplaats aan de Zwaanhoefstraat worden voortaan hier uitgevoerd.
1 januari 1989
Door de flinke groei van het aantal medewerkers in de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) stijgen ook de kosten. Daarom vervangt de overheid in 1989 de openeindefinanciering door de budgetfinanciering. Elk sw-bedrijf ontvangt vanaf nu een vast bedrag. Tekorten op de exploitatie worden niet meer gedekt. Dit zorgt voor een omslag in de uitvoering van de Wsw bij WVS. Vóór 1989 was het zorgmodel leidend, met als doel het bieden van werk onder aangepaste omstandigheden. Vanaf nu hebben we ook een bedrijfseconomisch doel, want een groot deel van de kosten moet worden terugverdiend door een bedrijfsmatige aanpak.
Oktober 1992
Door onze meer bedrijfsmatige aanpak kijken we nog eens goed naar de infrastructuur en de stroomlijning van de bedrijfsonderdelen. We nemen afscheid van oude panden die niet meer voldoen en verwelkomen nieuwe panden. De vestigingen aan Bosstraat 79 en 81 worden in 1991 al deels in gebruik genomen, maar de officiële opening is pas een jaar later. De afdelingen Bouw, Detachering, Grafisch Bedrijf en Administratie nemen hun intrek in het pand aan de Bosstraat 81 en de afdeling Groenvoorziening maakt zich thuis op Bosstraat 79. Voor de opening van Bosstraat 81 worden alle 24 vlaggen gehesen van de gemeenten waarvoor WVS werkt. Heel indrukwekkend!
Juni 1994
Het stuk grond aan de Ravelstraat 145 in Bergen op Zoom wordt, na jarenlange erfpacht, in 1992 door WVS aangekocht. Om het pand toekomstbestendig te maken, moeten we het nog wel een beetje verbouwen. We heropenen het gerenoveerde gebouw uiteindelijk halverwege 1994 officieel.
September 1996
Door een gemeentelijke herindeling worden de 24 gemeenten uit de gemeenschappelijke regeling samengevoegd tot 9 gemeenten. Hierdoor bestaat het bestuur van WVS voortaan niet meer uit 24 wethouders, maar uit 9 wethouders.
1 januari 1998
De nieuwe Wet sociale werkvoorziening (nWsw) gaat in. Daardoor krijgen gemeenten een grotere regierol op de sociale werkvoorziening. Daarnaast moet de nWsw medewerkers meer mogelijkheden bieden om op de reguliere arbeidsmarkt passend werk te vinden. Dit betekent ook de invoering van de onafhankelijke indicatiestelling, nauwkeuriger omschreven indicatiecriteria van de doelgroep en uitgebreidere mogelijkheden voor plaatsing bij een reguliere werkgever.
1 januari 1999
Hoera! WVS bestaat 25 jaar en dat mag gevierd worden. Op 19 maart 1999 geven we een feestje in het feestpaleis Jaiselings Royal Palace te Wernhout. Ook houden we tijdens het jubileumjaar een symposium voor onze klanten en organiseren we een sportdag voor onze medewerkers. Op naar de 50!
November 1999
WVS neemt een nieuw bedrijfspand aan de Etten-Leurse Munnikenheiweg 46 in gebruik. Hiermee verenigen we de werkzaamheden van de locaties in Rucphen (Expeditieweg 7) en Etten-Leur (Mon Plaisir 104 en 113) in één pand.
Maart 2000
Het Industrieel Bedrijf Roosendaal neemt het bedrijfspand aan het Vaartveld 12 officieel in gebruik. De werkzaamheden die op locatie Kroevenlaan 90 en Bosstraat 48 werden uitgevoerd, brengen we nu hier onder.
September 2007
Het hoofdkantoor van WVS verhuist van de Stationsstraat naar Bosstraat 81. De verhuizing vindt eigenlijk al stapje voor stapje plaats de maanden ervoor, maar de officiële opening is op 13 september 2007. En we veranderen niet alleen van hoofdkantoor, maar ook van naam: WVS wordt de WVS-groep.
1 januari 2008
Om het werken in een zo regulier mogelijke omgeving te bevorderen, is de nieuwe Wet sociale werkvoorziening (nWsw) toe aan een update. De modernisering van de Wsw is ook noodzakelijk door veranderingen in de Wet werk en bijstand (WWB) op het gebied van arbeidsmarktbeleid en re-integratiebeleid en de daarbij behorende gewijzigde verantwoordelijkheidsverdeling tussen de overheid en gemeenten. De belangrijkste aanpassingen zijn het (meer) betrekken van reguliere werkgevers, het versterken van de gemeentelijke verantwoordelijkheid en het creëren van meer mogelijkheden voor Wsw-geïndiceerden.
1 januari 2014
Hieperdepiep… De WVS-groep bestaat 40 jaar! Vanwege het jubileum openen we in juni en september de deuren van onze industriële vestigingen in Bergen op Zoom, Roosendaal en Etten-Leur voor het grote publiek. Op iedere vestiging geven onze medewerkers een kijkje in de keuken van het reilen en zeilen binnen onze werkbedrijven.
1 januari 2015
De Participatiewet is al een aantal jaren in de maak, maar gaat op 1 januari 2015 echt in. Deze wet vervangt de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de Wet werk en bijstand (WWB) en een deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong). Het uitgangspunt is dat iedereen naar vermogen deelneemt, oftewel participeert, aan de samenleving en zoveel mogelijk in het eigen onderhoud voorziet.
Het voornaamste doel van de Participatiewet is om meer mensen aan werk te helpen, ook mensen met een arbeidsbeperking. De gemeenten ondersteunen en begeleiden mensen bij het vinden van werk. Ook bieden ze inkomensondersteuning met bijstand aan mensen die geen of onvoldoende inkomen hebben. Door de nieuwe wet wordt de instroom in de sociale werkvoorziening afgebouwd en nemen de rijksbijdragen af. Hierdoor is het nodig dat we onderzoeken welke impact dit heeft op de WVS-groep en welke rol we hebben bij de uitvoering van deze wet.
September 2015
De nieuwe rol van de WVS-groep is bepaald en dat is een mooi moment om onze oude vertrouwde naam weer te omarmen: WVS. De colleges van B&W van de 9 samenwerkende gemeenten besluiten dat de organisatie wordt omgevormd tot een leerwerkbedrijf, waarbij werkzoekenden via een kort en intensief leerwerktraject instromen in het arbeidsproces. De sociale werkvoorziening blijft wel onderdeel uitmaken van WVS. Eerder besloten de gemeenten in West-Brabant West namelijk al dat de 2.800 huidige medewerkers van de sociale werkvoorziening hier werkzaam blijven met een vast contract. Onze vernieuwde missie is daarom: ‘WVS is een leerwerkbedrijf waar mensen zich ontwikkelen, met als doel het vinden van zo regulier mogelijk werk. Daarnaast is WVS een werkbedrijf voor de doelgroep die aangewezen is op aangepast werk.’
Januari 2023
Om werkzoekenden in onze omgeving nog beter te kunnen helpen, besluiten we ons leerwerkbedrijf om te vormen tot sociaal ontwikkelbedrijf. Daarbij zoeken we steeds meer de samenwerking op met Werkplein en ISD Brabantse Wal. Dit noemen we de ketensamenwerking. Ook ontwikkelen we nieuwe producten en diensten. Dat resulteert in de lancering van WVS Academie en WVS Diensten. Onze werkzaamheden voor en bij opdrachtgevers bundelen we vanaf nu onder WVS Diensten. Alle activiteiten rond het praktisch ontwikkelen van mensen naar werk komen samen bij WVS Academie. Werken en leren bij WVS: twee sterke specialismen samen onder één dak.
Januari 2024
WVS is jarig! We bestaan maar liefst 50 jaar. Wat een mijlpaal... In die halve eeuw hebben we een mooie weg afgelegd waarbij we zijn getransformeerd van werkvoorziening tot sociaal ontwikkelbedrijf. En daar zijn we trots op! Maar het was niet mogelijk geweest zonder de inzet van onze medewerkers, bestuurders, klanten, (keten)partners en alle andere betrokkenen. Daarom vieren we op 21 juni 2024 samen een gezellig feestje. Proost! Op naar de 100.